Steeds meer mensen gebruiken CBD-producten om tot rust te komen, pijnklachten te verlichten, of de nachtrust te verbeteren. Maar als het gaat om CBD tijdens de zwangerschap of als u borstvoeding geeft, is voorzichtigheid geboden. Cannabidiol (CBD) is een natuurlijke, niet-psychoactieve stof uit de hennepplant, maar er is nog onvoldoende onderzoek gedaan naar de veiligheid van CBD tijdens de zwangerschap.
Dit artikel vat de huidige wetenschappelijke stand van zaken samen, legt mogelijke risico's uit, en legt uit waar zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven op moeten letten.
Waarom overwegen sommige vrouwen CBD tijdens de zwangerschap?
Sommige aanstaande moeders kiezen voor CBD-olie tijdens de zwangerschap omdat de werkzame stof mogelijk symptomen zoals misselijkheid, slaapstoornissen, of spierspanning kan verlichten. CBD reageert met het zogenaamde endocannabinoïdesysteem (ECS), een lichaamseigen regulatiesysteem dat betrokken is bij processen zoals de stemming, slaap, pijnbeleving, en immuunreacties.
Gezien deze eigenschappen zou CBD in theorie ook kunnen helpen bij zwangerschapsklachten. Dit is echter niet wetenschappelijk bewezen.
Deskundigenorganisaties zoals de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en veel gynaecologen raden het gebruik van CBD tijdens de zwangerschap of borstvoeding zonder overleg met een arts ten zeerste af (1).
Is er al onderzoek gedaan naar CBD tijdens de zwangerschap?
De bestaande studies richten zich vooral op cannabisgebruik in het algemeen, dus ook op producten die THC bevatten. Studies tonen aan dat THC, het psychoactieve bestanddeel van de hennepplant, tijdens de zwangerschap het risico op een lager geboortegewicht en ontwikkelingsstoornissen kan verhogen (2).
Aangezien veel van deze onderzoeken geen onderscheid maken tussen THC en CBD, is het onduidelijk of pure CBD vergelijkbare effecten heeft. Enkele dierproeven wijzen erop dat CBD de ontwikkeling van het zenuwstelsel van de foetus zou kunnen beïnvloeden, maar deze resultaten kunnen niet direct worden toegepast op mensen.
Er zijn helaas nog onvoldoende langetermijnstudies die aantonen dat CBD veilig is tijdens de zwangerschap of borstvoeding.
ECS bij zwangerschap – waarom voorzichtigheid geboden is
Het endocannabinoïdesysteem speelt een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de foetus tijdens de zwangerschap, met name bij de vorming van zenuwcellen en de verbinding tussen moeder en kind. Een extra toevoer van cannabinoïden zoals CBD zou deze processen mogelijk kunnen beïnvloeden.
Deskundigen benadrukken dat een ‘overstimulatie’ van het ECS mogelijk het natuurlijke evenwicht in het lichaam van de moeder kan verstoren. Dit risico is momenteel nog onvoldoende onderzocht (3).
Anekdotische ervaringen zijn geen bewijs
Op het internet zijn talloze berichten te vinden van vrouwen die zeggen tijdens hun zwangerschap of borstvoedingsperiode CBD-olie te hebben gebruikt en geen negatieve effecten hebben opgemerkt. Dit soort anekdotische ervaringen zijn echter niet wetenschappelijk onderbouwd. Elk lichaam reageert anders, en zonder gecontroleerde studies kunnen de effecten op de foetus daarom niet worden ingeschat.
Aanstaande moeders kunnen daarom helaas niet vertrouwen op ervaringen. Alleen medisch advies en wetenschappelijk bewijs bieden zekerheid.
Risico's en voorzorgsmaatregelen
Hoewel CBD-producten over het algemeen als goed verdraagbaar worden beschouwd, is bijzondere voorzichtigheid geboden tijdens de zwangerschap en borstvoeding.
Mogelijke risico's zijn:
- Onduidelijke effecten op het zenuwstelsel van de foetus
- Interacties met medicijnen (bijv. bloeddrukverlagers of kalmeringsmiddelen)
- Verontreinigingen bij CBD-producten van lagere kwaliteit (pesticiden, zware metalen, THC) (4)
- Gebrek aan langetermijnonderzoek naar de veiligheid
Wie toch CBD overweegt, dient dit altijd te bespreken met de behandelende arts of verloskundige en alleen laboratoriumgeteste, THC-vrije producten te gebruiken. (5)
CBD bij borstvoeding
Ook tijdens de borstvoeding wordt het gebruik van CBD afgeraden. CBD kan, net als andere vetoplosbare stoffen, in de moedermelk terechtkomen. Aangezien er geen betrouwbare gegevens zijn over de effecten van deze stof op de baby, adviseren specialisten voorzichtigheid en terughoudendheid (5).
Zelfs kleine hoeveelheden CBD zouden de ontwikkeling van het zenuwstelsel van het kind kunnen beïnvloeden. Daarom is het uit voorzorg het veiligst om geen CBD te gebruiken.
Andere manieren om te ontspannen tijdens de zwangerschap
In plaats van CBD tijdens de zwangerschap of CBD-olie bij het geven van borstvoeding kunnen milde, medisch aanbevolen methoden helpen om klachten te verlichten. Dit zijn onder andere:
- Regelmatige lichaamsbeweging (bijvoorbeeld zwangerschapsyoga of wandelen)
- Ontspanningsoefeningen en ademhalingstechnieken
- Voldoende slaap en vochtinname
- Overleg met verloskundige of gynaecoloog
- Kruidenthee of zelfzorgmiddelen (in overleg met een arts)
Geen CBD tijdens de zwangerschap zonder medisch toezicht
Hoewel CBD-producten over het algemeen als goed verdraagbaar worden beschouwd, is het niet wetenschappelijk bewezen dat het gebruik van CBD tijdens de zwangerschap en borstvoeding veilig is. Aangezien het endocannabinoïdesysteem een cruciale rol speelt bij de ontwikkeling van het ongeboren kind, is voorzichtigheid geboden (6).
Wie CBD-olie tijdens de zwangerschap of CBD tijdens de borstvoedingsperiode overweegt, dient eerst te overleggen met een arts en gebruik te maken van hoogwaardige, THC-vrije producten. Bij twijfel geldt, in het belang van de gezondheid van moeder en kind: liever geen CBD.
Veelgestelde vragen
Waarom geen CBD tijdens de zwangerschap?
Er zijn tot nu toe onvoldoende studies gedaan die de veiligheid van CBD tijdens de zwangerschap aantonen. Aangezien CBD van invloed is op het lichaamseigen endocannabinoïdesysteem, zou het in theorie de ontwikkeling van de foetus kunnen beïnvloeden. Vakverenigingen raden daarom aan om tijdens de zwangerschap en borstvoeding geen CBD te gebruiken.
Is CBD veilig als ik zwanger wil worden?
Ook tijdens de periode waarin u zwanger wilt worden, is voorzichtigheid geboden. Het is niet duidelijk of CBD invloed heeft op de vruchtbaarheid of de vroege ontwikkeling van het embryo. Als u zwanger wilt worden, bespreek dan het gebruik van CBD-producten met een arts en stop er indien nodig mee.
Wanneer moet ik stoppen met CBD vóór ik zwanger word?
Aangezien het lichaam CBD opslaat in vetweefsel en het daarom langere tijd aanwezig kan blijven, raden experts aan om enkele weken voor een geplande zwangerschap te stoppen met CBD. Dit vermindert het risico op mogelijke interacties tijdens de vroege ontwikkelingsfase van het embryo.
Bronnen
- World Health Organization. (2018). Cannabidiol (CBD) pre-review report. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/controlled-substances/cannabidiol-pre-review.pdf
- Ritchie, T., et al. (2020). Prenatal cannabinoid exposure impairs early development in mice. eBioMedicine, 62, 103114. https://doi.org/10.1016/j.ebiom.2020.103114
- Harkany, T., et al. (2007). Endocannabinoids and the developing brain: An ongoing story. Birth Defects Research Part C, 81(2), 101–116. https://doi.org/10.1002/bdrc.20184
- Testing THC Levels in Hemp-Derived CBD Products: A Review of Compliance and Risk. Journal of Food and Drug Analysis, 2021. https://doi.org/10.1016/j.jfda.2021.06.007
- Lynch, M.E., et al. (2018). Cannabinoids in the management of symptoms during breastfeeding: A review. Pharmacotherapy, 38(7), 725–735. https://doi.org/10.1002/phar.2136
- Deutscher Ärzteblatt. (2023). CBD in Schwangerschaft und Stillzeit: Medizinische Fachgesellschaften warnen. Deutsches Ärzteblatt. https://www.aerzteblatt.de/archiv/doi/10.3238/arztebl.m2023.0192
